صادق هدایت که از پیشگامان داستاننویسی نوین ایران و روشنفکری برجسته بود، در کتاب بوف کور خود می نویسد :
در زندگی دد، این درد ها را نه می شود به کسی گفت و نه می توان جایی بیان کرد! و اینک؛ سی و هفت درد و عیب اساسی اجتماعی ما ایرانیان که هیچوقت درمان نشد!
درد هایی است که روح انسان را از درون مثل خوره می خورند و می زدایند.(بوف کور)
بسیار جالب و خواندنی توصیه می کنم حتما بخوانید
منبع فصلنامه ژیوار تیرماه 91
۱- اکثر ما ایرانی ها تخیل را به تفکر ترجیح می دهیم.
۲- اکثر مردم ما در هر شرایطی منافع شخصی خود را به منافع ملی ترجیح می دهیم.
۳- با طناب مفت حاضریم خود را دار بزنیم.
۴- به بدبینی بیش از خوش بینی تمایل داریم.
۵- بیشتر نواقص را می بینیم اما در رفع آنها هیچ اقدامی نمی کنیم.
۶- در هر کاری اظهار فضل می کنیم ولی از گفتن نمی دانم شرم داریم.
۷- کلمه من را بیش از ما به کار می بریم.
۸- غالبا مهارت را به دانش ترجیح می دهیم.
۹- بیشتر در گذشته به سر می بریم تا جایی که آینده را فراموش می کنیم.
۱۰- از دوراندیشی و برنامه ریزی عاجزیم و غالبا دچار روزمرگی و حل بحران هستیم.
۱۱- عقب افتادگی مان را به گردن دیگران و توطئه آنها می اندازیم، ولی برای جبران آن قدمی بر نمی داریم.
۱۲- دائما دیگران را نصیحت می کنیم، ولی خودمان هرگز به آنها عمل نمی کنیم.
۱۳- همیشه آخرین تصمیم را در دقیقه ۹۰ می گیریم.
۱۴- غربی ها دانشمند و فیلسوف پرورش داده اند، ولی ما شاعر و !
۱۵- زمانی که ما مشغول کیمیاگری بودیم غربی ها علم شیمی را گسترش دادند.
۱۶- زمانی که ما با رمل و اسطرلاب مشغول کشف احوال کواکب بودیم غربی ها علم نجوم را بنا نهادند.
۱۷- هنگامی که به هدف مان نمی رسیم، آن را به حساب سرنوشت و قسمت و بد بیاری می گذاریم، ولی هرگز به تجزیه تحلیل علل آن نمی پردازیم.
۱۸- غربیها اطلاعات متعارف خود را در دسترس عموم قرار میدهند، ولی ما آنها را برداشته و از همکارمان پنهان میکنیم.
۱۹- مرده هایمان را بیشتر از زنده هایمان احترام می گذاریم.
۲۰- غربی ها و بعضا دشمنان ما، ما را بهتر از خودمان می شناسند.
۲۱- در ایران کوزه گر از کوزه شکسته آب می خورد.
۲۲- فکر می کنیم با صدقه دادن خود را در مقابل اقدامات نابخردانه خود بیمه می کنیم.
۲۳- برای تصمیم گیری بعد از تمام بررسی های ممکن آخر کار استخاره می کنیم.
۲۴- همیشه برای ما مرغ همسایه غاز است.
۲۵- به هیچ وجه انتقاد پذیر نیستیم و فکر می کنیم که کسی که عیب ما را می گوید بدخواه ماست.
۲۶- چشم دیدن افراد برتر از خودمان را نداریم.
۲۷- به هنگام مدیریت در یک سازمان زور را به درایت ترجیح می دهیم.
۲۸- وقتی پای استدلالمان می لنگد با فریاد می خواهیم طرف مقابل را قانع کنیم.
۲۹- در غالب خانواده ها فرزندان باید از والدین حساب ببرند، به جای اینکه به آنها احترام بگذارند.
۳۰- اعتقاد داریم که گربه را باید در حجله کشت.
۳۱- اکثرا رابطه را به ضابطه ترجیح می دهیم.
۳۲- تنبیه برایمان راحت تر از تشویق است.
۳۳- غالبا افراد چاپلوس بین ما ایرانیان موقعیت بهتری دارند.
۳۴- اول ساختمان را می سازیم بعد برای لوله کشی، کابل کشی و غیره صدها جای آن را خراب می کنیم. در شهرسازی هم از چنین مهارتی برخورداریم.
۳۵- وعده دادن و عمل نکردن به آن یک عادت عمومی برای همه ما شده است.
۳۶- قبل از قضاوت کردن نمی اندیشیم و بعد از آن حتی خود را سرزنش هم نمی کنیم.
۳۷- شانس و سرنوشت را برتر از اراده و خواست خود می دانیم.